حق تعیین سرنوشت؛ از ادعای سیاسی تا مطالبه حقوقی

author

  • یوسف مولایی دکتری حقوق بین‌الملل، عضو هیئت علمی گروه روابط بین‌الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
Abstract:

جدایی کریمه از اوکراین، به پرسش‌های کهنه حیات جدیدی بخشیده و انجام تحقیقات جدید را با لحاظ‌کردن ماهیت حقوقی و سیاسی مفهوم حق تعیین سرنوشت ضروری کرده است. بر این اساس، مقاله حاضر، با تمرکز بر قضایای مختلف، تحول بعد داخلی حق تعیین سرنوشت و ابهامات آن را مورد بحث قرار می‌دهد و به این پرسش محوری می‌پردازد که حق تعیین سرنوشت در چارچوب حقوق بین‌الملل، بیشتر از رویه‌های سیاسی پیروی می‌کند یا از قواعد حقوقی؟ در پاسخ باید گفت به لحاظ پراکندگی و فقدان یگانگی در رفتار دولت‌ها، قواعد حقوق بین‌الملل عرفی که معرف همه وضعیت‌های حامل حق تعیین سرنوشت باشد، شکل نگرفته است. بنابراین، در بیشتر وضعیت‌ها، ادعای سیاسی از مطالبه حقوقی قابل مرزبندی روشن نیست و شناسایی که مهم‌ترین عنصر اعطای این حق به مردم طالب آن است، مقید به اراده سیاسی دولت‌هاست و از معیارهای حقوقی روشنی پیروی نمی‌کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

حق توسعه از ادعای سیاسی تا مطالبه حقوقی

حق توسعه، مفهومی بحث انگیز، مبهم و تا حدودی انتزاعی که با توجه به جوهره سیاسی آن، صف بندی های مختلف میان کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه ایجاد کرده است. با وجود این، بین صاحبنظران و همچنین دولت‌ها در درک مفهوم حق توسعه اجماع حاصل نشده است. یکی از پژوهشگران هفت رویکرد را به حق توسعه معرفی کرده و نهادهای بین المللی مرتبط با امر توسعه نیز به طور مستقیم خود را با حق به توسعه درگیر نمی کنند. از ا...

full text

حق توسعه از ادعای سیاسی تا مطالبه حقوقی

حق توسعه، مفهومی بحث انگیز، مبهم و تا حدودی انتزاعی که با توجه به جوهره سیاسی آن، صف بندی های مختلف میان کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه ایجاد کرده است. با وجود این، بین صاحبنظران و همچنین دولت ها در درک مفهوم حق توسعه اجماع حاصل نشده است. یکی از پژوهشگران هفت رویکرد را به حق توسعه معرفی کرده و نهادهای بین المللی مرتبط با امر توسعه نیز به طور مستقیم خود را با حق به توسعه درگیر نمی کنند. از ا...

full text

حق حاکمیت و تعیین سرنوشت از منظر فقه سیاسی شیعه

فقه اسلامی بر خلاف برخی تصورات، دانشی تکلیف‎محور نیست و مباحث مربوط به حقوق شخصیه افراد، بخش مهمی از گفت‏وگوهای فقهی را به خود اختصاص داده است؛ لکن به نظر می‌رسد بحث از حقوق سیاسی افراد جامعه مانند حق حاکمیت سیاسی و تعیین سرنوشت که یکی از مهم‏ترین حقوق مشترکه نوعیه محسوب می‌شود، مسئله‌ای نسبتاً جدید در فقه سیاسی شیعه است که همراه با ورود اندیشه‌های مدرن به ساحت تفکر اسلامی مورد توجه واقع شده است...

full text

گسترش مفهومی حق تعیین سرنوشت: از استقلال ملل تحت سلطه تا حق دمکراسی برای همه

اهمیت آزادی انسان ها در تعیین مقدورات خود ارزشی است که از اواخر قرن هجده و به دنبال جنگ های استقلال آمریکا و انقلاب فرانسه بیشتر مورد توجه بشریت و جوامع سیاسی قرار گرفته است؛ ولی نهادینگی حقوقی و تقنین بین المللی این ارزش پس از جنگ جهانی اول و در قرارداد ورسای متظاهر شد. تحول مفهومی حق تعیین سرنوشت در حقوق‌ بین‌الملل‌ در سه بستر تاریخی قابل طرح است. در ابتدا، هدف این ایده مشروعیت دادن به تجزیه ...

full text

امام خمینی و حق تعیین سرنوشت

امام خمینی از فقیهانی است که در دوران نهضت اسلامی و پس از پیروزی انقلاب و سخن گفته « حق تعیین سرنوشت برای هر ملتی » تأسیس نظام جمهوری اسلامی بارها از است. ایشان این حق را که به نظرشان هم جنبه درونی و داخلی دارد و هم جنبه بیرونی و مطرح کردهاند که در آغاز « اصل اسلامی در عرصه حکومت » خارجی، در قالب دو و اصل « آزادی مسلمانان در تعیین سرنوشت خود » سلطنت پهلوی زیر پا نهاده شد؛ اصل دیدگاه ایشان در ای...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 17  issue 65

pages  7- 33

publication date 2014-07-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023